تعریف کامل انواع شخصیت
شخصیت حقیقی و شخص حقوقی با یکدیگر تفاوت‌های بسیاری دارند که شناخت آن‌ها مهم به نظر می‌رسد. شخصیت حقیقی و شخص حقوقی، عبارات بسیار رایجی هستند که کاربردهای مختلفی در گفت‌وگوها، به خصوص در مباحث حقوقی دارند. آشنایی با معانی دقیق این دو عبارت و شناخت تفاوت‌های آن‌ها، به افراد کمک بسیار زیادی خواهد کرد تا در مسائل حقوقی، مالی و… دچار اشتباه نشوند. ما در این مقاله لینکا قصد داریم تا شخصیت حقیقی و شخص حقوقی را به طور کامل تعریف کنیم و به ذکر تفاوت آن‌ها از دیدگاه قانون بپردازیم.
معمولا اولین چیزی که با شنیدن واژه شخص و یا شخصیت به ذهن متبادر می‌شود، اعضا و افراد یک جامعه هستند که هر کدام ویژگی‌های خاص خودشان را دارند. برخی از آن‌ها دانشمند هستند، برخی محصل و برخی حقوق دان. سوالی که به وجود می‌آید این است، که آیا شخص فقط به انسان اطلاق می‌شود؟ بدون شک پاسخ این سوال منفی است.
طبق مسائل حقوقی، ما دو نوع شخصیت داریم. شخصیت حقیقی و شخص حقوقی که هر کدام از اصطلاحات حقوق اداری هستند. هر کدام از این‌ها، تعاریف و وظایف مشخصی در قانون دارند. علاوه بر این با یکدیگر بسیار متفاوت هستند. ما در ادامه قصد داریم شخص حقیقی و حقوقی را تعریف کنیم تا بعد از آن، بتوانیم به بررسی تفاوت‌های آن‌ها با یکدیگر بپردازیم.
شخصیت حقیقی چیست؟
افرادی که در جامعه زندگی می‌کنند، هر کدام‌شان یک شخصیت حقیقی هستند. این افراد که از آن‌ها به عنوان شخص طبیعی هم یاد می‌شود، حقوق و تکالیف معینی دارند. بنابراین تمام انسان‌ها یک شخص حقیقی هستند و تفاوتی ندارد که بزرگ یا کوچک باشند. این افراد می‌توانند تکالیف و یا حقوق خود را، مستقیم و یا غیر مستقیم اجرا کنند.
شخصیت حقیقی یا Individuals، خود ما هستیم. شمایی که در حال مطالعه این متن هستید، یک شخصیت حقیقی به شمار می‌آیید. تمام انسان‌ها از زمان تولد تا زمان مرگ، دارای شخصیت حقیقی هستند. این افراد حقوق خاصی در قانون دارند؛ مانند حقوق مالی و یا حق شهروندی. علاوه بر این، این افراد موظف هستند حقوق یکدیگر را در جامعه نیز، رعایت کنند.
استعلام ارتباط بین افراد و شرکت‌ها
پیش از اتخاذ هر تصمیم و عقد قراردادها، لازم است که اطلاعات کاملی از نخستین بخش از شخص مورد نظر به دست بیاورید. اطلاعاتی مانند نام و نام‌خانوادگی، سوابق کاری، جایگاه و مسئولیت‌های شخص و…. این اطلاعات به شما نشان می‌دهد که در هر شرکت چه کسی و در چه سطحی از مدیریت حضور دارد
شخص حقوقی چیست؟
شخص حقوقی شامل مجموعه‌ای از شخصیت‌های حقیقی می‌شود که با جمع شدن دور هم، طبق قانون، یک اراده مستقل را شکل می‌دهند. بنابراین شخص حقوقی به افراد اطلاق نمی‌شود و جمعیت‌ها، نهادها، موسسات، شرکت‌ها، وزارت خانه‌ها، سازمان‌ها و ارگان‌ها را در بر می‌گیرد. اشخاص حقوقی به محض اراده مدیران در ثبت آن، به وجود می‌آید و تا زمان ورشکستگی و یا انحلال، دارای شخصیت حقوقی هستند.
طبق این تعریف، اشخاص حقوقی یا Legal entities، یک شخصیت فرضی از افرادی هستند که دور یکدگیر جمع شده‌اند. این اشخاص ماهیتی تجاری دارند و هر موسسه انتفاعی و غیر انتفاعی را شامل می‌شوند. لازم به ذکر است شخصیت اشخاص حقوقی، از شرکا یا مالکان شرکت جدا و مستقل از آن است. یک شخصیت حقوقی، به موجب قراردادی که بین اشخاص حقیقی عضو در آن منعقد می‌شود، رسمیت پیدا کرده و شخصیت مستقلی پیدا می‌کند.
اشخاص حقوقی دارای تکالیفی هستند که از اموال، حقوق و یا دارایی‌های افرادی که اقدام به تشکیل آن کرده‌اند، جدا است. آن‌ها دارای تکالیفی هستند که قانون برای شخص حقوقی تعیین کرده است. در ادامه، ذکر این نکته حائز اهمیت است که منابع مختلف، تعاریف متعددی را برای شخص حقوقی ذکر کرده‌اند؛ اما آنچه در این جا ذکر شد، کامل‌ترین و واضح‌ترین تعریفی است که برای افراد قابل درک خواهد بود.
انواع شخص حقوقی
شخصیت‌های حقوقی به دو دسته اشخاص حقوقی حقوق عمومی و اشخاص حقوقی حقوق خصوصی دسته بندی می‌شوند. اشخاص حقوقی حقوق عمومی به افرادی می‌گویند که در راستای دادن خدمات و سرویس عمومی تشکیل می‌شوند و مرتبط به دولت هستند. مانند وزارت خانه‌ها و شهرداری‌ها. اما اشخاص حقوقی حقوق خصوصی به دو دسته شرکت‌های تجاری و موسسات غیر تجاری تقسیم می‌شوند که هر کدام را جداگانه توضیح خواهیم داد.
قبل از توضیح انواع اشخاص حقوقی حقوق خصوصی، لازم است تفاوت آن را با اشخاص حقوقی حقوق عمومی ذکر کنیم. این تفاوت، در به ثبت رسیدن آن‌ها خلاصه می‌شود. اشخاص نوع اول به محض این که تاسیس می‌شوند، دارای شخصیت حقوقی هستند و نیازی به ثبت ندارند. اما اشخاص دوم بعد تاسیس شدن، از تاریخی که مطابق ضوابط قانونی به ثبت می‌رسند، دارای شخصیت حقوقی می‌شوند.
شرکت‌های تجاری
شرکت‌های تجاری به شرکت‌هایی می‌گویند که با هدف کسب سود برای گروه یا فرد مشخصی تشکیل می‌شوند. در این نوع شرکت، افراد، مالی را برای تجارت و استفاده از منابع آن، در میان می‌گذارند. به عبارت دیگر، این شرکت‌ها طبق قوانین مالی و تجاری، برای امور بازرگانی و با سرمایه مشخصی تشکیل می‌شوند. شرکت‌های تجاری شامل موارد زیر می‌شود:
- شرکت‌های با مسئولیت محدود
- شرکت‌های سهامی عام و خاص
- شرکت‌های نسبی
- شرکت‌های تضامنی
- شرکت‌های تعاونی تولید و مصرف
- شرکت‌های مختلط سهامی
- شرکت‌های مختلط غیر سهامی
لینکا: پیوندی مطمئن برای استعلام اطلاعات شرکت‌ها و افراد
با لینکـا، اطلاعات به روز شرکت‌ها و افراد حقوقی را با اطمینان و دقت دریافت کنید. هر جستجوی شما، راهنمایی مطمئن برای تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه
موسسات غیر تجاری
موسسات غیر تجاری به عنوان اشخاص حقوقی حقوق خصوصی، طبق ماده ۵۸۴ قانون تجارت، برای اهداف غیر تجاری مانند خیریه، امور ادبی و یا علمی تاسیس می‌شوند. طبق این تعریف، تمام موسسات و یا سازمان‌هایی که برای اهداف غیر تجاری تشکیل شوند و جزو دستگاه‌های دولتی نباشند، سازمان یا موسسه غیر تجاری به شمار می‌آیند.
تفاوت شخصیت حقیقی و شخص حقوقی چیست؟
شخصیت حقیقی و شخص حقوقی تفاوت‌های متعددی دارند که شناخت آن‌ها، به درک بهتر از تعاریف این دو کمک شایانی می‌کند. با شناخت تفاوت‌ها، افراد می‌توانند به راحتی، میان اشخاص حقیقی و حقوقی تمایز قائل شوند و درک بهتری از آن داشته باشند. در ادامه به بررسی تفاوت‌های شخصیت حقوقی و شخص حقیقی خواهیم پرداخت.
آغاز و پایان شخصیت حقیقی و شخص حقوقی
وجود و هستی شخصیت حقیقی با تولد آغاز می‌شود و با مرگ نیز، پایان می‌یابد. اشخاص حقیقی با مرگ از بین رفته و تمام حقوق‌شان را از دست می‌دهند. انسان‌ها در فاصله بین تولد تا مرگ، دارای شخصیت حقیقی هستند و طبق آن، ظرفیت و اهلیتی دارند که از حقوق برخوردار است. اما شکل گیری شخص حقوقی، مشروط به قصد و اراده مجموعه‌ای از اشخاص حقیقی است.
اشخاص حقوقی دارای هدف مشخصی هستند و طبق قانون، باید در مراجع ذی صلاح، ثبت شوند. پایان شخص حقوقی نیز منوط به زمان انحلال آن است و پس از منحل شدن، شخصیت حقوقی خود را از دست می‌دهند. بنابراین، از بین رفتن شخص حقوقی، ارتباطی به مرگ شخصیت حقیقی که در آن عضو است، ندارد.
نام شخصیت حقیقی و شخص حقوقی
اشخاص حقیقی دارای نامی هستند که در بدو تولد برای آن‌ها انتخاب می‌شود. نام خانوادگی آن‌ها نیز طبق قوانین، نام خانوادگی پدر خواهد بود. استفاده از این نام حق و تکلیف این افراد است که به تمام آن‌ها تعلق می‌گیرد. علاوه بر این موارد، امضای هر شخص حقیقی، نشان دهنده اراده حقوقی آن است.
شخص حقوقی باید نام مشخصی داشته باشند که در زمان تاسیس آن، انتخاب و به ثبت می‌رسد. ذکر این نکته حائز اهمیت است که نام یک شرکت باید منحصر به فرد بوده و تشابهی با نام سایر شرکت‌های به ثبت رسیده، نداشته باشد. طبق بند اول از ماده ۷ تا ۹ لایحه اصلی قانون تجارت، نام شرکت یا شخص حقوقی، از اولین اطلاعاتی است که باید در مدارک مربوط به شرکت قید شود.
اقامتگاه شخصیت حقیقی و شخص حقوقی
یکی دیگر از تفاوت‌های شخصیت حقیقی و شخص حقوقی در محل اقامت آن‌ها است. تمام انسان‌ها و افراد حقیقی، دارای مکان مشخصی برای سکونت هستند. این سکونتگاه، او را از نظر حقوقی، از دیگران متمایز کرده و به مکان مشخصی وابسته می‌کند. بنابراین، اقامتگاه شخصیت حقیقی، آدرس مشخصی است که او در آن جا زندگی می‌کند.
مرکز عملیات و محل استقرار و فعالیت یک شرکت و شخص حقوقی، به عنوان اقامتگاه آن شناخته می‌شود. در این مرکز تصمیمات اصلی و مهم برای شرکت اخذ می‌شود و مدیران و هیئت مدیره در آن جا حضور می‌یابند. تمام اوراق قانونی، بازرسی و سایر موارد، در این محل انجام می‌شود. در صورتی که شخص حقوقی دارای شعبه‌های مختلفی باشد، شعبه مرکزی آن تحت عنوان اقامتگاه، شناخته می‌شود.
۸ تفاوت شخصیت حقیقی و شخص حقوقی
معمولا اولین چیزی که با شنیدن واژه شخص و یا شخصیت به ذهن متبادر می‌شود، اعضا و افراد یک جامعه هستند که هر کدام ویژگی‌های خاص خودشان را دارند. برخی از آن‌ها دانشمند هستند، برخی محصل و برخی حقوق دان. سوالی که به وجود می‌آید این است، که آیا شخص فقط به انسان اطلاق می‌شود؟ بدون شک پاسخ این سوال منفی است.
تابعیت شخصیت حقیقی و شخص حقوقی
تابعیت اشخاص حقیقی، همان کشوری است که فرد در آن متولد می‌شود و در تمام کشورها، داشتن تابعیت، ضروری می‌باشد. اما کشوری که اقامتگاه شخص حقوقی در آن قرار دارد، به عنوان تابعیت آن شرکت در نظر گرفته می‌شود. برای مثال، شرکت‌ها و یا موسساتی که در ایران تاسیس می‌شوند، تابعیت ایرانی خواهند داشت.
مالیات شخصیت حقیقی و شخص حقوقی
تکالیف مالیاتی که برای اشخاص حقیقی در نظر گرفته شده است، کمتر از اشخاص حقوقی می‌باشد. شخصیت حقیقی با توجه به درآمدی که دارد، تا سقف معینی، معاف از پرداخت مالیات است. اما چنین قانونی برای شخص حقوقی وجود ندارد. ممیزان مالیاتی نیز درباره مدارک و سندهای شخص حقوقی حساسیت بیشتری به خرج می‌دهند. بنابراین حسابداران اشخاص حقوقی باید مهارت بالایی داشته باشد.
مسائل کیفری شخصیت حقیقی و شخص حقوقی
اشخاص حقیقی و حقوقی در صورت ارتکاب به جرم، مجازات می‌شوند. علاوه بر این، مجرم شناخته شدن یک شخص حقوقی، مانع از مجازات شخصیت حقیقی آن نخواهد شد. مجازات‌ها برای اشخاص حقیقی و حقوقی متفاوت است. برای مثال، جریمه نقدی برای اشخاص حقوقی که مجرم شناخته می‌شوند، حداقل ۲ و حداکثر ۴ برابر مبلغ تعیین شده برای مجازات شخصیت حقیقی است. اشخاص حقوقی معمولا به مجازات‌های زیر محکوم می‌شوند:
- ممنوعیت مدت‌دار فعالیت شغلی یا اجتماعی برای شخص حقوقی
- انتشار حکم از طریق رسانه
- مصادره اموال شخص حقوقی
- ممنوعیت دائم برای فعالیت شغلی و یا اجتماعی
- جریمه نقدی
- ممنوعیت صدور برخی اسناد تجاری؛ حداکثر به مدت 5 سال
- منحل شدن شخص حقوقی
- ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه به صورت دائم یا به مدت ۵ سال
حقوق و تکالیف شخصیت حقیقی و شخص حقوقی
شخصیت حقیقی و شخص حقوقی، هر کدام دارای تکالیف و وظایف مشخصی از نظر قانون هستند. این تکالیف با یکدیگر متفاوت می‌باشد و منحصرا، برای هر کدام از اشخاص به صورت جداگانه تعریف شده است. برای مثال شخصیت حقیقی ملزم است به زوجه خود، نفقه پرداخت کند و یا از حقی که با عنوان حق حضانت از آن یاد می‌شود، برخوردار است. در حالی که این موارد درباره شخص حقوقی تعریف نشده است.
راهنمای گام به گام صدور مجوزهای کسب و کار در کشور
اگر شهرداری یا سازمان‌های دیگر متوجه فعالیت غیرقانونی شما شوند، ممکن است به شما جریمه و پلمپ فروشگاه شما تحمیل شود. بهترین راه برای جلوگیری از این مشکلات پیش از هر اقدام دیگری، درخواست و دریافت پروانه کسب است. پس اگر قصد دارید کسب و کار خود را راه‌اندازی کنید، حتماً به دریافت این پروانه توجه داشته باشید.
ماهیت وجودی شخصیت حقیقی و شخص حقوقی
شخصیت حقیقی در عالم خارج وجود دارد و دارای جسم و ماهیت طبیعی است؛ در نتیجه می‌توان مصادیق عینی، قابل مشاهده و ملموس آن را برشمرد. اما شخص حقوقی مفهومی فرضی و اعتباری است که با قرارداد تشکیل شده و با اراده افراد، منحل می‌شود. در نتیجه صرفا، یک نماینده قانونی در عالم خارج دارد و درک طبیعی آن، غیر ممکن است.
جمع بندی و نتیجه‌گیری
شخصیت حقیقی به افراد یک جامعه اطلاق می‌شود که از بدو تولد تا زمان مرگ، دارای شخصیت حقیقی هستند اما شخص حقوقی به موسسات، شرکت‌ها و یا سازمان‌هایی می‌گویند که با اجتماع چند شخص حقیقی و بر اساس قوانین مشخصی، تشکیل می‌شوند. این اشخاص تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند که حقوق و تکالیف هر کدام از آن‌ها را به تفصیل، مورد بررسی قرار دادیم.
