تفاوت موسسه و شرکت از جنبه‌های مختلف
تفاوت موسسه و شرکت از مهم‌ترین مواردی است که بسیاری از افراد از آن اطلاع ندارند. افراد حقوقی در حوزه حقوق خصوصی، بر اساس قانون تجارت، به دو دسته تقسیم می‌شوند: شرکت‌های تجاری و موسسات غیرتجاری. افرادی که دارای سرمایه هستند و در قالب شخص حقوقی قصد دارند با سرمایه گذاری در کار تجاری، کسب درآمد نمایند، اقدام به تاسیس شرکت می‌کنند. افراد حقوقی که به دنبال کار تجاری نیستند و قصد فعالیت در امور غیرتجاری مانند موضوعات سیاسی، فرهنگی، آموزشی، ادبی، خیریه و… دارند، موسسات غیر تجاری را تاسیس می‌کنند.
بسیاری از مردم تعریف درستی از شرکت و موسسه ندارند و معمولا این دو را، یکی می‌پندارند. در حالی که هر کدام از این دو، مجموعه‌های مستقل حقوقی هستند که تعاریف، اهداف و موضوعات خاص خود را داشته و در بسیاری از موارد با هم متفاوت‌اند. در این مقاله لینکا برای شناخت دقیق تفاوت موسسه و شرکت ابتدا تعریف این دو در قانون و جایگاهی دارند را بیان کرد و سپس به تفاوت‌های آن‌ها پرداخت.
برای آشنایی با انواع کسب و کار در ایران می‌توانید به مقاله آن مراجعه نمایید.
استعلام ارتباط بین افراد و شرکت‌ها
پیش از اتخاذ هر تصمیم و عقد قراردادها، لازم است که اطلاعات کاملی از نخستین بخش از شخص مورد نظر به دست بیاورید. اطلاعاتی مانند نام و نام‌خانوادگی، سوابق کاری، جایگاه و مسئولیت‌های شخص و…. این اطلاعات به شما نشان می‌دهد که در هر شرکت چه کسی و در چه سطحی از مدیریت حضور دارد
شرکت چیست؟
شرکت، یک شخص حقوقی است که توسط دو یا چند نفر تاسیس می‌شود. هدف آن، انجام کارهای تجاری، به دست آوردن سود و کسب درآمد می‌باشد. شرکت‌ها از شخصیت حقوقی مستقل از شرکای خود برخوردار هستند و به همین جهت، دارایی و حقوق و تعهدات مستقلی دارند. افراد در شرکت با عقد قرارداد، با یکدیگر توافق می‌کنند تا مقداری از سرمایه خود را به اشتراک بگذارند.
موسسین شرکت، با کمک سرمایه‌ای مستقل، آن را برای رسیدن به هدف مشخصی تاسیس می‌کنند. بدین ترتیب، طرفین قرارداد در سود و زیان حاصل از کارکرد سرمایه، شریک می‌باشند. ذکر این نکته حائز اهمیت است که شرکت‌ها تنها با ثبت قانونی در مراجع ذی صلاح، اعتبار پیدا می‌کنند و از نظر قانون، به رسمیت شناخته می‌شوند.
شرکت، با عنایت به نوع فعالیت خود، به دو دسته شرکت تجاری و شرکت مدنی تقسیم می‌شود. شرکت تجاری، تحت قوانین تجاری با هدف سود بردن از سرمایه‌ای مشخص، در زمینه امور بازرگانی فعالیت می‌کند. اما شرکت مدنی از جمله شرکت‌های اختیاری و قهری است که مالکیت و مشارکت افراد در سرمایه‌ای مشترک، به صورت مشاع می‌باشد؛ بدین معنی که همه شرکاء در همه بخش‌های شرکت سهیم هستند و قادر به تصرف در مال مشاعی می‌باشند.
موسسه چیست؟
قانون گذار در کنار شرکت‌ها که به کار تجاری اشتغال دارند، یک نهاد حقوقی خاصی را پیش بینی کرده است که جنبه تجاری نداشته و به امور غیرتجاری مانند امور علمی، فرهنگی، آموزشی، سیاسی، خیریه و غیره اختصاص دارد. به این نوع مجموعه‌ها، موسسه گفته می‌شود. موسسه هیچ گونه سود تجاری نداشته و بیشتر به دنبال ارائه خدمات است.
به عبارت دیگر، موسسه یک شخصیت حقوقی با نام و هدف مشخص بوده که در مالکیت بخش عمومی یا خصوصی یا ترکیبی از این دو می‌باشد. موسسه به فعالیت‌های انتفاعی یا غیر انتفاعی مشغول است. موسسات می‌توانند از عنوان‌هایی مانند بنگاه، کانون، انجمن و مانند این‌ها برای نامگذاری خود استفاده نمایند؛ اما مجاز به استفاده از عناوینی که مختص تشکیلات دولتی و کشوری است، نمی‌باشند.
تفاوت موسسه و شرکت چیست؟
موسسه و شرکت تفاوت‌های بسیار زیادی دارند که بیشتر مردم از آن آگاه نیستند. بسیاری از افراد می‌پندارند که این دو واژه، با یکدیگر مترادف هستند و از نظر قانون، مشابه یکدیگر عمل می‌کنند. به همین جهت، ذکر تفاوت موسسه و شرکت به منظور آگاهی بخشی به افراد بسیار ضروری به نظر می‌رسد. در ادامه ۱۰ مورد از مهم‌ترین تفاوت‌های موسسه با شرکت را بررسی می‌کنیم.
لینکا: پیوندی مطمئن برای استعلام اطلاعات شرکت‌ها و افراد
با لینکـا، اطلاعات به روز شرکت‌ها و افراد حقوقی را با اطمینان و دقت دریافت کنید. هر جستجوی شما، راهنمایی مطمئن برای تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه
تفاوت موسسه و شرکت در اهداف
شرکت معمولا با هدف فعالیت در امور تجاری و کسب سود و افزایش سرمایه بیشتر به وجود می‌آید و شرکاء به نسبت سرمایه‌ای که در تاسیس شرکت آورده‌اند، هم در سود سرمایه و هم در زیان‌های احتمالی شریک و سهیم می‌باشند؛ در حالی که موسسه، نهاد حقوقی است که معمولا برای اهداف غیر تجاری از جمله، موضوعات سیاسی، اجتماعی، ادبی، فرهنگی، آموزشی و خیریه تشکیل می‌شوند.
تفاوت موسسه و شرکت در موضوع فعالیت
شرکت‌ها غالبا در موضوع تجارت، فعالیت می‌نمایند. در ماده 2 قانون تجارت، به 10 مورد از امور تجاری اشاره شده است. طبق این توضیحات، فعالیت‌هایی که در قانون ذکر نشده، غیر تجاری محسوب می‌شوند. موسسات، غالبا در موضوعات غیر تجاری مانند فرهنگی، ورزشی، آموزشی، خیریه، حقوقی و علمی فعالیت دارند.
تفاوت موسسه و شرکت در انواع
طبق قانون تجارت، شرکت‌ها به 7 نوع طبقه بندی می‌شوند: شرکت سهامی، شرکت با مسئولیت محدود، تضامنی، مختلط غیر سهامی، مختلط سهامی، نسبی و تعاونی. علاوه بر این، موسسات نیز بر اساس سه فاکتور مهم مالکیت، فعالیت و اهداف به انواع مختلفی تقسیم بندی می‌شوند. در ادامه هر کدام از این موارد را به تفصیل، توضیح خواهیم داد:
انواع شرکت
- شرکت سهامی: در این نوع شرکت، سرمایه به سهام تقسیم می‌شود و افراد با توجه به مقدار سهام خود دارای مسئولیت می‌باشند و در سود و زیان شریک هستند.
- شرکت با مسئولیت محدود: این نوع شرکت بین دو یا چند نفر با هدف انجام امور تجاری تاسیس می‌شود. سرمایه به سهام تقسیم نمی‌شود و افراد تنها به میزان سرمایه خود در شرکت دارای مسئولیت می‌باشند.
- شرکت تضامنی: شرکت تضامنی با هدف انجام امور تجاری بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تاسیس می‌گردد.
- شرکت مختلط غیر سهامی: این شرکت بین یک یا چند نفر شریک ضامن و یک یا چند نفر شریک با مسئولیت محدود، به قصد انجام امور تجاری و با نام مخصوص، بدون انتشار سهام تاسیس می‌شود.
- شرکت مختلط سهامی: این نوع شرکت بین چند شریک سهامی و یک یا چند شریک ضامن تشکیل می‌شود.
- شرکت نسبی: شرکت نسبی میان دو یا چند نفر با نام مخصوص تشکیل می‌شود. هر یک از شرکاء به میزان سرمایه خود در شرکت دارای مسئولیت می‌باشند.
- شرکت تعاونی تولید و مصرف: این نوع شرکت با حداقل 7 نفر با تابعیت ایرانی تشکیل می‌شود و با قید کلمه تعاونی با 7 هدف مشخص که در قانون آمده است، به فعالیت می‌پردازد.
انواع موسسه بر اساس مالکیت
- موسسه دولتی: این نوع موسسات صرفا در اختیار دولت بوده و مردم نقشی در مدیریت آن ندارند.
- موسسه خصوصی: این موسسات توسط مردم بر اساس قوانین و مقررات اداره می‌شوند و از مدیریت دولت خارج می‌باشند.
- موسسه تعاونی: هدف این نوع موسسات کمک به بهبود وضع اقتصادی و رفاه شرکاء و تامین نیازمندی‌های مخصوص آن‌ها است.
انواع موسسه بر حسب فعالیت
- موسسه خدماتی: این موسسات در قبال خدمتی که به مشتریان ارائه می‌کند، حق الزحمه دریافت می‌نماید.
- موسسه بازرگانی: موسسه‌ای است که به خرید و فروش نوعی خاص یا انواعی از مواد خام، فرآورده‌ها و کالاهای ساخته شده اشتغال دارند؛ ماننده مغازه‌ها.
- موسسه تولیدی: مجموعه‌ای است که با به کار گرفتن ابزارها و ماشین‌آلات و داشتن سرمایه و نیروی انسانی اقدام به تولید کالاهای مصرفی و غیرمصرفی می‌نمایند.
انواع موسسه بر حسب هدف
- موسسه انتفاعی: هدف از تاسیس آن کسب سود و تقسیم آن میان اعضا و موسسین می‌باشد.
- موسسه غیرانتفاعی: هدف از تاسیس آن کسب سود نبوده و با هدف انجام امور عام‌المنفعه، خیریه، خدمات‌رسانی و اهداف انسان دوستانه تشکیل می‌شود.
راهنمای جامع بررسی شرکت های ثبت شده با استفاده از لینکا
لازمه برقراری یک رابطه تجاری امن و پایدار، اعتبار سنجی شرکت مورد نظر است. استعلام یک شرکت، با قرار دادن تمام اطلاعات ثبتی در اختیار افراد، از بروز چنین مواردی پیشگیری می‌کند و یک ارتباط امن و مطمئن را برای افراد به ارمغان می‌آورد. استعلام اسامی شرکت های ثبت شده در لینکا، یکی از آسان‌ترین و امن‌ترین راهکارها برای سنجش اعتبار شرکت‌ها است که امروزه بسیاری از افراد از آن استفاده می‌کنند.
تفاوت موسسه و شرکت در جایگاه قانونی
شرکت‌ها همزمان با ثبت در اداره ثبت شرکت‌ها، دارای شخصیت حقوقی مستقل از شرکاء خود می‌باشند و وظایف و مسئولیت‌ها و تعهداتی بر عهده آنان خواهد بود؛ ولی موسسات دارای شخصیت حقوقی مستقل از اعضای خود نبوده و همه اعضاء در قبال قانون، دارای مسئولیت و تعهد می‌باشند و دارایی، حقوق و تهعدات آن‌ها، به شرکاء تعلق دارد.
تفاوت موسسه و شرکت در تعداد شرکاء
تعداد اعضاء در تاسیس شرکت، بستگی به نوع شرکت دارد. به عنوان نمونه، برای ایجاد شرکت با مسئولیت محدود، حداقل 2 نفر شریک لازم است؛ اما در مورد ثبت شرکت سهامی خاص این عدد به 5 نفر می‌رسد؛ یعنی سه سهامدار و دو نفر بازرس. این در حالی است که ثبت موسسه با یک نفر هم امکان پذیر می‌باشد. اما داشتن هیئت مدیره با دو عضو بالای 18 سال از جمله شرایط ثبت موسسه است.
تفاوت موسسه و شرکت در مالیات
همه شرکت‌های تجاری که با هدف سوددهی و کسب درآمد مشغول به انجام فعالیت می‌باشند، ملزم به پرداخت مالیات هستند و در صورت عدم توجه به مقررات مالیاتی جریمه می‌شوند. در حالی که موسسات غیر تجاری که دارای فعالیت انتفاعی نیستند و صرفا در حوزه خدمات رسانی مشغول فعالیت می‌باشند، از پرداخت مالیات معاف هستند. البته موسسات انتفاعی که با ارائه خدمات کسب درآمد را دنبال می‌کنند، باید نسبت به پرداخت مالیات اقدامات لازم را انجام دهند.
تفاوت موسسه و شرکت در نحوه اداره
نحوه اداره شرکت‌های تجاری با یکدیگر متفاوت است. اداره شرکت‌های سهامی عام، با هیئت مدیره و اداره شرکت‌های با مسئولیت محدود، بر عهده شرکاء می‌باشد. اداره موسسات نیز قالب‌های متفاوتی دارد؛ اداره موسسات عام با هیئت مدیره است. در حالی که موسسات خاص را مدیران موسسه اداره می‌کنند.
تفاوت موسسه و شرکت در ثبت
شرکت‌ها با هدف رسیدن به سود بیشتر و افزایش سرمایه ثبت می‌شوند؛ در حالی که موسسات اهداف نامحدودی دارند که کسب سود و فعالیت‌های اقتصادی هم، می‌تواند جزئی از آن‌ها باشد. ثبت شرکت‌ها در اداره ثبت الزامی است و بدون طی مراحل قانونی ثبت، فعالیت آن‌ها غیرقانونی خواهد بود؛ اما موسسات غیر تجاری، ملزم به ثبت نیستند؛ هرچند در صورت ثبت، مزیت‌هایی مانند امکان صدور پروانه فعالیت را به همراه دارد.
تفاوت موسسه و شرکت در اساسنامه
یکی دیگر از تفاوت‌های موسسه و شرکت، در اساسنامه آن‌ها است. شرکت‌ها برای ثبت در اداره ثبت شرکت‌ها، حتما می‌بایست دارای اساسنامه قانونی باشند و بدون اساسنامه، هویتی از خود نخواهند داشت. این در حالی است که موسسات برای ثبت، نیازی به داشتن اساسنامه ندارند و صرفا با ارائه مدارک لازم تاسیس می‌شوند.
تفاوت موسسه و شرکت در انحلال
تفاوت موسسه و شرکت در انحلال، آخرین تفاوت آن‌ها است. شرکت‌ها به دلیل فوت یا ورشکستگی شرکاء، از بین رفتن اکثریت سرمایه و حکم مراجع قضائی منحل می‌شوند؛ اما انحلال موسسات در شرایطی مانند تصمیم مجمع عمومی موسسین یا حکم مراجع قضائی اتفاق می‌افتد.
۸ تفاوت شخصیت حقیقی و شخص حقوقی
معمولا اولین چیزی که با شنیدن واژه شخص و یا شخصیت به ذهن متبادر می‌شود، اعضا و افراد یک جامعه هستند که هر کدام ویژگی‌های خاص خودشان را دارند. برخی از آن‌ها دانشمند هستند، برخی محصل و برخی حقوق دان. سوالی که به وجود می‌آید این است، که آیا شخص فقط به انسان اطلاق می‌شود؟ بدون شک پاسخ این سوال منفی است.
جمع بندی و نتیجه گیری
امروزه تمایز بین شرکت‌ها و موسسات در دنیای پر پیچ و خم تجارت و فعالیت‌های غیر تجاری از اهمیت بالایی برخوردار است. شرکت‌ها و موسسات علیرغم اینکه در برخی زمینه‌های کاری و اهداف با یکدیگر مشابه هستند، اما در بسیاری از موارد، تفاوت‌ها و تمایزهای جدی با یکدیگر دارند. از این رو، دانستن آن‌ها برای افرادی که قصد انجام امور تجاری و غیر تجاری دارند، الزامی است.
داشتن اطلاعات کافی از تفاوت‌ها و تمایزهای میان شرکت و موسسه موجب می‌شود، افراد برای موفقیت بیشتر در نوع فعالیت خود، تصمیمات درست و صحیح‌تری اتخاذ نمایند. در نتیجه می‌توانند به طور کامل، به اهداف پیش بینی شده دست یابند. اگر شرکت‌ها و موسسات با درک و شناخت کامل از واقعیت‌های میدان، ظرفیت‌ها، امکانات و مدیریت شایسته، بتوانند عملکرد خوبی را از خود به نمایش بگذارند، اعتماد مردم را به خود جلب نموده و در زمینه جذب سرمایه موفق خواهند بود.
